سیستوسل چیست؟
سیستوسل، که به عنوان افتادگی مثانه نیز شناخته می شود، یکی از مشکلات شایع در میان زنان است که معمولاً به دلیل ضعف یا آسیب در دیواره واژن و عضلات نگهدارنده مثانه به وجود می آید. این عارضه می تواند به دلایل مختلفی مانند زایمان های متعدد، یائسگی، جراحی های ناحیه لگن و یا فشارهای مزمن بر ناحیه لگن ایجاد شود. در سیستوسل، مثانه از جایگاه طبیعی خود در لگن به سمت واژن جابه جا شده و افتادگی می کند، که می تواند علائمی مانند احساس فشار یا سنگینی در ناحیه لگن، مشکلات ادراری و درد هنگام فعالیت های روزمره را به همراه داشته باشد. در این مقاله، به بررسی انواع سیستوسل، علل و عوامل خطر ابتلا به آن، روش های تشخیص و درمان این بیماری می پردازیم و در آخر بهترین پزشک را برای تشخیص و درمان این عارضه معرفی می کنیم.
انواع سیستوسل
عارضه سیتوسل درجات مختلفی دارد که هر کدام با علائم و شدت خاص خود همراه است. شناخت این درجات، به درک بهتر این بیماری و روش های درمان آن کمک می کند. در این بخش، به بررسی سه درجه اصلی سیستوسل می پردازیم:
- سیستوسل درجه ۱: این نوع که به آن سیستوسل درجه خفیف نیز گفته می شود، زمانی رخ می دهد که مثانه به میزان کمی به داخل واژن افتاده باشد. در این مرحله، علائم معمولاً خفیف هستند و ممکن است بیمار تنها احساس کمی ناراحتی یا فشار کند.
- سیستوسل درجه ۲: در این حالت، مثانه به میزان بیشتری به سمت پایین حرکت کرده و به ورودی مجرای واژن رسیده است. علائم در این مرحله معمولاً شدیدتر از سیستوسل درجه ۱ هستند و می توانند شامل مشکلات ادراری مانند تکرر ادرار یا احساس نیاز مکرر به تخلیه مثانه باشند.
- سیستوسل درجه ۳: این نوع سیستوسل زمانی رخ می دهد که مثانه به طور کامل از مجرای واژن بیرون زده باشد. این حالت شدیدترین درجه سیستوسل است و علائم می توانند شامل درد شدید، مشکلات جدی ادراری و حتی عفونت های مکرر دستگاه ادراری باشند. در این مرحله، معمولاً نیاز به مداخلات پزشکی جدی تر و احتمالاً جراحی برای اصلاح وضعیت مثانه وجود دارد.
علت بروز سیستوسل
در این بخش، به بررسی علل اصلی و زمینه ساز بروز سیستوسل می پردازیم:
- زایمان طبیعی: زایمان طبیعی، به ویژه زایمان های سخت و طولانی، می تواند فشار زیادی به عضلات و رباط های کف لگن وارد کند. این فشار، می تواند باعث کشش، ضعیف شدن و حتی پارگی این بافت ها شده و زمینه را برای افتادگی مثانه فراهم کند.
- وراثت: در برخی موارد، ابتلا به سیستوسل می تواند زمینه ارثی داشته باشد. اگر سابقه این بیماری در خانواده شما، به ویژه در مادر یا خواهرتان وجود دارد، احتمال ابتلای شما نیز افزایش می یابد.
- چاقی: اضافه وزن و چاقی، فشار مضاعفی بر عضلات و رباط های لگن وارد می کند. این فشار، می تواند به ضعیف شدن این بافت ها و افزایش خطر ابتلا به سیستوسل منجر شود.
- فعالیت فیزیکی سنگین: انجام فعالیت های فیزیکی سنگین و بلند کردن مکرر اجسام سنگین، می تواند عضلات و رباط های کف لگن را تحت فشار قرار دهد و به مرور زمان باعث ضعیف شدن آنها و افزایش خطر سیستوسل شود.
- هیسترکتومی: برداشتن رحم یا هیسترکتومی، می تواند ساختار عضلات و رباط های لگن را تغییر داده و زمینه را برای افتادگی مثانه فراهم کند.
- یبوست: یبوست مزمن و زور زدن مکرر برای دفع مدفوع، می تواند فشار زیادی به عضلات و رباط های لگن وارد کرده و به ضعیف شدن آنها و افزایش خطر سیستوسل منجر شود.
- سرفه های مزمن: سرفه های شدید و مکرر، به ویژه در بیماری هایی مانند آسم یا برونشیت مزمن، می توانند فشار داخل شکم را افزایش داده و به عضلات و رباط های لگن فشار وارد کنند. این فشار، می تواند زمینه را برای افتادگی مثانه فراهم کند.
- افزایش سن و افت استروژن: با افزایش سن، به تدریج سطح هورمون استروژن در زنان کاهش می یابد. استروژن نقشی اساسی در حفظ قدرت و انعطاف پذیری عضلات و رباط های لگن دارد. افت سطح این هورمون، می تواند موجب ضعیف شدن این بافت ها و افزایش خطر ابتلا به سیستوسل در زنان یائسه شود.
علائم سیستوسل
در این بخش به بررسی علائم شایع سیستوسل می پردازیم:
- مشکل در ورود تامپون یا اپلیکاتور: افتادگی مثانه می تواند به باریک شدن واژن و دشواری در ورود تامپون یا اپلیکاتور منجر شود.
- دشواری در تخلیه مثانه: احساس تخلیه کامل مثانه، یکی از چالش های شایع در افراد مبتلا به سیستوسل است. گویی مثانه به طور کامل تخلیه نمی شود و مقداری از ادرار در آن باقی می ماند.
- احساس مکرر و فوریت در دفع ادرار: نیاز به دفع ادرار به دفعات بیشتر از حد معمول، به ویژه در شب، می تواند از علائم سیستوسل باشد.
- بیرون زدگی مثانه: در موارد شدیدتر، ممکن است بخشی از مثانه از مجرای واژن به بیرون زده و قابل مشاهده یا لمس باشد.
- عفونت های مکرر مجاری ادراری: افتادگی مثانه می تواند به احتباس ادرار و افزایش خطر ابتلا به عفونت های مجاری ادراری (UTIs) منجر شود.
- بیرون زدگی یا تورم مجرای واژن: احساس یا مشاهده برآمدگی یا تورم در ناحیه واژن، می تواند از علائم سیستوسل باشد.
- درد در حین رابطه جنسی: فشار ناشی از افتادگی مثانه بر روی واژن، می تواند رابطه جنسی را دردناک و ناخوشایند کند.
- احساس پری، سنگینی یا درد در لگن یا کمر: این احساس، به ویژه در هنگام ایستادن، بلند کردن اجسام سنگین یا سرفه کردن، می تواند تشدید شود
راه های درمان سیستوسل
با توجه به انواع مختلف سیستوسل که در بخش های قبلی به آن ها اشاره شد، روش های درمانی نیز بر اساس شدت و نوع سیستوسل متفاوت هستند. در ادامه، به برخی از این روش های درمانی می پردازیم:
- برای سیستوسل خفیف، یکی از روش های اصلی پیشگیری و درمان، اجتناب از بلند کردن و جابجا کردن اشیاء سنگین است. انجام این کار می تواند از بدتر شدن وضعیت مثانه جلوگیری کند و به حفظ وضعیت فعلی کمک کند.
- یکی دیگر از اقدامات مهم، کاهش مصرف نوشیدنی ها به خصوص در مواقعی است که دسترسی به دستشویی دشوار است. کاهش مصرف مایعات می تواند به کاهش نیاز به دفع ادرار کمک کند و در نتیجه فشار کمتری به مثانه وارد شود.
- کاهش وزن نیز از جمله راه های موثر در بهبود سیستوسل است. اضافه وزن می تواند فشار بیشتری بر عضلات کف لگن وارد کند، بنابراین کاهش وزن می تواند به تقویت این عضلات و کاهش علائم سیستوسل کمک کند.
- در مواردی، درمان هورمونی نیز مفید است. استفاده از هورمون های استروژن، به خصوص پس از یائسگی، می تواند به تقویت عضلات اطراف واژن کمک کند و علائم سیستوسل را کاهش دهد.
- یکی از راه های موثر دیگر، تنظیم برنامه دفع ادرار است. با ایجاد یک برنامه منظم برای تخلیه مثانه، می توان به مثانه کمک کرد تا به تدریج به ساعات مشخصی برای دفع ادرار عادت کند و فشار کمتری به آن وارد شود.
- در موارد شدیدتر سیستوسل، جراحی ممکن است لازم باشد. جراحی سیستوسل برای اصلاح افتادگی مثانه انجام می شود و معمولاً پیچیدگی زیادی ندارد. بیماران پس از انجام جراحی می توانند طی یک تا دو ماه بهبودی کامل پیدا کنند.
انتخاب بهترین پزشک برای تشخیص و درمان عارضه سیستوسل
در صورتی که انتخاب بهترین پزشک برای تشخیص و درمان سیستوسل، می تواند چالش برانگیز باشد، با این حال، دکتر سید حمیدرضا آرزه گر، متخصص اورولوژی و جراح کلیه با سابقه ای درخشان، به عنوان گزینه ای ایده آل در این زمینه مطرح می شود. دکتر آرزه گر با بهره گیری از دانش و تجربه عمیق خود در حوزه اورولوژی، به طور دقیق و کارآمد به تشخیص و درمان سیستوسل می پردازد. ایشان با استفاده از جدیدترین روش های پزشکی دنیا، به شما کمک می کنند تا از این بیماری رها شده و به سلامت و کیفیت زندگی خود بازگردید. علاوه بر تخصص در تشخیص و درمان، دکتر آرزه گر با صبر و حوصله، به شما در درک عوارض و علل سیستوسل یاری می رساند و بهترین روش های درمانی و مداخلات پزشکی را متناسب با شرایط شما، به شما پیشنهاد می دهد. بنابراین، اگر به دنبال یک پزشک قابل اعتماد و باتجربه برای تشخیص و درمان سیستوسل هستید، دکتر سید حمیدرضا آرزه گر انتخابی هوشمندانه خواهد بود. با مراجعه به ایشان، می توانید از تخصص و مهارت ایشان در این زمینه بهره مند شده و گامی در جهت درمان این عارضه بردارید.