شرایط پیوند کلیه
کلیه ها نقشی پر رنگ و اساسی در سیستم سلامتی بدن ایفا می کنند. فیلتر کردن و دفع مواد زائد، مواد معدنی و سایر مایعات از خون از طریق ادرار از مهم ترین وظایف کلیه ها محسوب می شوند. ایجاد اختلال در عملکرد کلیه به هر دلیلی در سلامتی کلی بدن مشکلاتی پیش خواهد آورد. یکی از روش های بازگشت سلامتی بدن از طریق عملکرد صحیح کلیه که اغلب به عنوان روش نهایی از آن یاد می شود، جراحی پیوند کلیه است. انجام این جراحی، بستگی به شرایط مختلفی دارد. در این مقاله قصد داریم به بررسی شرایط پیوند کلیه و همچنین مراقبت های بعد از آن بپردازیم. برای آشنایی با عوارض بعد از پیوند کلیه، تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
جراحی پیوند کلیه چیست؟
در طی فرآیند جراحی پیوند کلیه، کلیه سالم از فرد اهدا کننده به فرد گیرنده، انتقال پیدا می کند. فرد اهدا کننده کلیه در 2 شرایط، زنده و فوت شده در اثر مرگ مغزی قرار دارد. در اغلب موارد بنا به ضروریات پیش آمده و از کار افتادن کلیه و نتایج نامطلوب دیالیز، بیمار اقدام به انجام جراحی پیوند کلیه می کند. در برخی موارد نادر، بیمار قبل از نیاز به دیالیز و با نارسایی کلیه اقدام به انجام پیوند کلیه می کند که به این جراحی، پیوند کلیه پیشگیرانه گفته می شود. با انجام جراحی پیوند کلیه اهداف مختلفی پیگیری می شوند که عبارتند از:
- افزایش کیفیت زندگی
- کاهش خطر مرگ و میر
- کاهش یافتن محدودیت های غذایی
- کاهش یافتن هزینه های دوره های درمانی
مهم ترین علت نیاز به پیوند کلیه
بیمارانی که به دلیل نارسایی کلیه و جبران عملکرد کلیه از روش دیالیز استفاده می کنند، دارای مشکلات متعددی هستند. این گروه از بیماران باید به طور مکرر در طول هفته به مراکز انجام دیالیز کلیه مراجعه داشته باشند. از آن جایی که با نارسایی هر دو کلیه عمل فیلتر کردن مواد زائد از خون با اختلال مواجه می شود، دستگاه دیالیز عمل پاک سازی خون را انجام می دهد. در صورتی که حدود 90 درصد از کارایی اصلی کلیه از دست رفته باشد، پزشک متخصص انجام جراحی پیوند کلیه را به بیمار پیشنهاد می کند. در بیشتر موارد پیوند یک کلیه و در موارد بسیار نادر پیوند دو کلیه انجام می شود.
مهم ترین شرایط پیوند کلیه
با وجود آن که جراحی پیوند کلیه به عنوان یک روش درمانی نهایی است؛ ولی انجام این جراحی پیوند، نیاز به چندین شرایط مهم و ضروری دارد. در غیر این صورت جراحی پیوند کلیه نتایج موفقیت آمیزی نخواهد داشت. در این بخش از مطلب به عواملی که بیماران نمی توانند پیوند کلیه انجام دهند می پردازیم.
• ابتلا به بیماری های عفونی و با وجود دائم و مکرر عفونت در بدن نمی توان جراحی پیوند کلیه انجام داد.
• در صورتی که فرد مبتلا به سرطان پیش رونده باشد و سلول های سرطانی در سایر بخش های بدن نیز رشد و منتشر شود، پیوند کلیه امکان پذیر نخواهد بود.
• مشکلات شدید و بیماری قلبی مانع از انجام جراحی پیوند کلیه می شوند.
• چنانچه با پیوند کلیه نیز مشکلات کلیوی تداوم داشته باشند، پیوند کلیه عملاً ناموفق خواهد بود.
اقدامات و آماده سازی قبل از انجام جراحی پیوند کلیه
چنانچه بیمار و گیرنده کلیه، تمامی شرایط لازم برای پیوند کلیه را داشته باشد، بایستی قبل از انجام جراحی آمادگی لازم فراهم کند. آماده سازی قبل از جراحی پیوند کلیه از مهم ترین مراحل این جراحی محسوب می شوند. از جمله این اقدامات عبارتند از:
• سلامت روانی و روحی فرد گیرند کلیه بایستی به طور دقیق توسط متخصصان این حوزه بررسی و ارزیابی شوند.
• انجام آزمایش خون، احتمال پس زدن عضو پیوندی را کاهش می دهد.
• فرم امضا شده برای اعلام رضایت فرد گیرنده به تیم پزشکی به منظور پیوند کلیه باید آماده باشد.
• نتایج انواع تست ها و آزمایش های لازم اعم از سونوگرافی، تصویر برداری با اشعه ایکس، نمونه برداری از کلیه و تست پاپ اسمیر در زنان باید آماده باشند.
• باید 8 ساعت قبل از انجام جراحی از خوردن و آشامیدن خودداری شود.
• در صورت داشتن استرس، داروهای آرامبخش تجویز شده توسط پزشک مصرف شوند.
• موهای زائد محل جراحی تراشیده شوند.
جراحی پیوند کلیه چگونه انجام می شود؟
جراحی پیوند کلیه به عنوان یک جراحی کاملاً تهاجمی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. پس از ضدعفونی کردن پوست ناحیه جراحی، اقدام به ایجاد برش در این ناحیه می کنند. در صورتی که کلیه اهدایی از طرف چپ بدن اهدا کننده باشد، کلیه در طرف راست بدن گیرنده پیوند زده می شود و بالعکس. پس از قرار دادن کلیه اهدایی، تمامی سرخرگ ها و سیاهرگ ها از کلیه به سرخرگ ها و سیاهرگ های بدن بیمار متصل می شوند. سپس لوله میزنای کلیه را به مثانه فرد گیرنده متصل می کنند. در انتها، تمامی شکاف ها و برش های ایجاد شده توسط بخیه بسته می شوند.
مراقبت های بعد از انجام جراحی پیوند کلیه
پس از جراحی پیوند کلیه باید بیمار دوره نقاهت و بهبودی خود را با انجام چندین نکات ضروری سپری کند. همچنین تا زمان تکامل فرآیند پیوند کلیه، مراقبت ها و روش های درمانی لازم باید به درستی انجام شوند.
• در صورتی که کلیه اهدایی از فرد زنده باشد، کلیه جدید بلافاصله پس از انجام پیوند، شروع به تولید ادرار می کند. چنانچه کلیه اهدایی از فرد مرده باشد، کلیه عملکرد خود را پس از پیوند آغاز نمی کند و نیاز به یک مدت زمان کوتاهی دارد. تا سپری شدن این مدت زمان، بیمار باید تحت روش درمانی دیالیز قرار گیرد.
• ادرار تولید شده توسط سوند از بدن خارج می شود.
• داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی و ضد رد پیوند باید منظم مصرف شوند تا از پس زدن کلیه جلوگیری شود.
• تا زمان دستور استحمام از طرف پزشک، محل زخم باید پانسمان شود و خشک بماند.
• فشار خون باید به طور روزانه بررسی و کنترل شود.
• از انجام فعالیت های سنگین و برداشتن اجسام سنگین تا زمان اجازه پزشک، خودداری شود.
عوارض و خطرات ناشی از انجام پیوند کلیه
پیوند کلیه نمی تواند بدون خطر و عوارض باشد. بروز این عوارض به شرایط جسمانی بیمار و مهارت جراح وابستگی شدیدی دارد. از جمله عوارض و خطرات ناشی از انجام پیوند کلیه عبارتند از:
• بروز خونریزی یا لخته شدن خون
• ایجاد عفونت
• مسدود شدن مسیر رگ ها و شریان های خونی متصل به کلیه جدید
• مسدود شدن لوله میزنای و نشتی ادرار از این لوله
• پس زدن پیوند کلیه
• مرگ در اثر حمله قلبی یا سکته مغزی
مراجعه به پزشک
در مطالب بالا به بررسی شرایط پیوند کلیه و همچنین مراقبت های قبل و بعد از جراحی پیوند کلیه پرداخته شد. سلامتی قلبی، مبتلا نبودن به انواع بیماری های عفونی و غیر قابل درمان، بازگشت بدن به عملکرد درست کلیه و مبتلا نبودن به سرطان های پیش رونده به عنوان شرایط پیوند کلیه شناخته می شوند. دکتر حمیدرضا آرزه گر جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری با گذراندن دوره تکمیلی اندویورولوژی از هلند، دارای ۱۱ سال فعالیت در زمینه بیماری های کلیه و مجاری ادراری، به ویژه سنگ، پروستات، ناباروری، ناتوانی جنسی، اختلالات نعوظ و زود انزالی است. شما می توانید برای انجام پیوند کلیه به بهترین شیوه درمانی و گرفتن نوبت ویزیت با شماره های درج شده در سایت تماس حاصل نمایید.
