ازوتومی چیست؟
ازوتومی، یکی از بیماری های شایع کلیوی است که سبب افزایش ترکیبات نیتروژن، اوره یا کراتینین در خون می شود. هنگامی که کلیه ها به درستی کار نکنند، سطح نیتروژن خون افزایش پیدا می کند که به آن ازوتومی می گویند. این بیماری در میان افراد مسن و کسانی که در بیمارستان بستری می شوند شیوع بیشتری دارد. به طور تقریبی حدود ۸ تا ۱۶ درصد پذیرش در بیمارستان ها مربوط به ازوتومی کلیه است. در این مقاله می خواهیم با ازوتومی کلیه آشنایی بیشتری پیدا کنیم.
منظور از ازوتومی چیست؟
کلیه ها و مجاری ادراری وطیفه دارند مواد سمی و زائد را از خون خارج کنند؛ همچنین کلیه ها با تولید ادرار به از بین بردن مواد زائد از بدن با کمک آب اضافی کمک می کنند. گاهی اوقات در اثر برخی از بیماری ها و آسیب ها عملکرد کلیه با اختلال مواجه می شود به طوری که قادر به دفع مواد سمی نیستند، در چنین مواقعی نیتروژن خون افزایش پیدا کرده و منجر به ازوتومی می شود.
انواع ازوتومی
بیماری ازوتومی از لحاظ منشأ و علت زمینه ای به سه دسته طبقه بندی می شود که هر کدام از آن ها با یکدیگر متفاوت هستند، ولی چند ویژگی مشترک نیز دارند. سه نوع ازوتومی وجود دارد که عبارت اند از:
1. ازوتومی پیش کلیوی
ازوتومی پیش کلیوی، شایع ترین نوع ازوتومی محسوب می شود و زمانی که جریان خون به کلیه ها با کاهش مواجه می شود اتفاق می افتد. هنگامی که فشار خون کلیه کاهش می یابد، کلیه توانایی خود را برای دفع مواد زائد به خارج و تولید ادرار از دست می دهد. از جمله بیماری هایی که سبب کاهش جریان خون در کلیه می شود به موارد زیر می توان اشاره کرد:
• خونریزی
• عفونت
• نارسایی کبد
• سوختگی های شدید
• دهیدراسیون شدید
• حمله قلبی یا بیماری های قلبی
• مصرف داروهایی مثل آسپرین و ایبوپروفن
2. ازوتومی داخل کلیه
ازوتومی داخلی کلیه که از آن با نام های نارسایی حاد کلیه یا آسیب حاد کلیه نیز یاد می شود مربوط به مشکلات داخل کلیه است. این نوع بیماری به دلیل آسیب رسیدن به کلیه بروز می کند و سبب افزایش ترکیبات غنی از نیتروژن در خون می شود. بیماری هایی که باعث آسیب رسیدن به کلیه می شود عبارت اند از:
• عفونت
• لخته شدن خون
• مصرف مواد سمی مثل مواد مخدر و الکل
• بیماری هایی مثل پیلئونفریت و دیابت
• مصرف برخی از داروها مانند میتومایسین، سیسپلاتین، جنتامایسین
3. ازوتومی پس کلیوی
ازوتومی پس از کلیوی زمانی رخ می دهد که در مسیر لوله های تخلیه ادرار یا همان حالب ها انسدادی وجود داشته باشد. انسداد لوله های تخلیه ادرار منجر به افزایش سطح نیتروژن و وقوع ازوتومی پس کلیوی می شود. از جمله بیماری هایی که منجر به انسداد لوله های تخلیه ادرار و ازوتومی پس کلیوی می شود به موارد زیر می توان اشاره کرد:
• سنگ کلیه
• تورم کلیه ها
• عفوت های مجاری ادراری
• بزرگ شدن غده پروستات
• بعضی از سرطان ها مثل سرطان مثانه، سرطان دهانه رحم و سرطان پروستات
علائم ازوتومی
علائم ازوتومی با توجه به آسیب دیدگی اندام ها و افزایش سطح نیتروژن در سیستم گردش خون به سرعت در حال پیشرفت است به گونه ای که بیماری ازوتومی تا مرحله آخر ممکن است علائمی نداشته باشد. در برخی افراد ازوتومی هیچ گونه علامت و نشانه ای ندارد، به همین منظور پزشک برای تشخیص بیماری دستور آزمایش می دهد. علائم رایج ازوتومی به شرح زیر است:
• میزان دفع ادرار کاهش پیدا می کند یا به طور کامل متوقف می شود.
• احساس تشنگی و خستگی پوست
• تورم پاها به دلیل جمع شدن مایعات
• درد در قفسه سینه
• احساس حالت تهوع
• انواع خونریزی و هماتوم
• افزایش ضربان قلب
• کاهش فشار خون
• ضربان قلب نامنظم
• کما و در موارد شدید تشنج
• تنگی نفس
• گیجی
• ضعف
ازوتومی چه عوارضی دارد؟
هر سه نوع بیماری ازوتومی موجب عوارض مختلف و مرگبار در مبتلایان می شوند. ازوتومی پیش کلیوی، باعث بروز آترواسکلروز میشود که در پی آن جریان خون در کلیه ها کاهش می یابد. ازوتومی داخل کلیه که به آن نارسایی کلیه نیز گفته می شود، سبب اختلال خود به خودی کلیه ها می شود.
از دیگر عوارض بیماری ازوتومی موارد زیر می توان برشمرد:
• خارش
• استفراغ
• حالت تهوع
• آسیب به مغز
• احساس ضعف و بی حسی در دست ها و پاها
• جمع شدن مایعات در ریه که موجب تنگی نفس می شود.
• آسیب دائمی به کلیه که بدن به پیوند و دیالیز کلیه نیاز پیدا می کند.
• برخی مواقع بیماری ازوتومی منجر به مرگ افراد می شود.
علل ابتلا به ازوتومی
کلیه ها به طور مداوم خون را از مواد زائد و سمی تصفیه می کنند؛ زیرا حذف مواد زائد و حفظ تعادل الکترولیت ها برای تنظیم سیستم گردش خون ضروری است. برخی مواقع جریان خون به کلیه ها کاهش یافته و کار تصفیه به کندی انجام می گیرد در چنین شرایطی محصولاتی که باید از بدن خارج شوند باقی مانده و باعث افزایش سطح نیتروژن خون می شوند که سرانجام آن بروز بیماری ازوتومی است. اما سوال اینجاست که چه عواملی سبب بیماری ازوتومی می شود؟ دلایلی که سبب ازوتومی کلیوی می شود به شرح زیر است:
• اختلال در گردش خون، ثابت شدن عملکرد قلب، سندرم کبدی، کاهش حجم رگ های خونی به دلیل سپسیس، کاهش پرفیوژن به خاطر کم شدن خون در حال گردش
• نارسایی کلیه، آسیب رسیدن به گلومرول ها، لوله ها، مویرگ ها
• انسداد دو طرف مجاری تخلیه ادرار یا حالب ها با سنگ، تومور یا غده پروستات.
درمان ازوتومی
درمان ازوتومی قبل از اینکه به کلیه ها آسیب برساند بسیار حائز اهمیت است. فرد مبتلا به این بیماری باید در بیمارستان بستری شود؛ سپس پزشک متخصص با تشخیص بیماری زمینه ای که موجب ازوتومی شده است مراحل درمانی زیر را تجویز می کند:
• اضافه کردن مایعات داخل وریدی برای افزایش حجم مایعات و خون
• تجویز داروهایی برای کنترل پتاسیم خون یا بازیابی سطح کلسیم خون
• انجام دیالیز برای خارج کردن سموم و مواد زائد از بدن
مراجعه به پزشک
برای درمان ازوتومی پیشنهاد می شود از بهترین پزشک اورولوژی کمک بگیرید تا این بیماری را به بهترین شکل ممکن درمان کند. یکی از بهترین پزشکان در زمینه درمان ازوتومی دکتر حمیدرضا آرزه گر هستند که دوره تکمیلی آندویورولوژی را در هلند گذرانده و در درمان بیماری های مربوط به کلیه و مجاری ادراری ۱۱ سال سابقه فعالیت دارند. ایشان سابقه ای درخشان در حیطه درمان بیماری های کلیوی نظیر سنگ کلیه، پروستات؛ به ویژه ازوتومی دارند؛ پس می توانید برای رفع و درمان ازوتومی با جدیدترین روش های درمانی با شماره های درج شده در سایت تماس بگیرید و نوبت ویزیت حضوری رزرو کنید.