درمان کیست اپیدیدیم در مردان؛ آیا نیاز به جراحی دارد؟
کیست اپیدیدیم یکی از مشکلاتی است که ممکن است در بعضی از مردان دیده شود. این کیست یک توده کوچک و بدون درد است که در نزدیکی بیضه و در بخشی به نام اپیدیدیم به وجود می آید. اپیدیدیم یک لوله باریک در پشت بیضه است که وظیفه انتقال اسپرم را دارد. بیشتر وقت ها این کیست ها بی خطر هستند و مشکلی برای فرد ایجاد نمی کنند، اما گاهی ممکن است بزرگ شوند یا باعث احساس ناراحتی شوند. خیلی از مردان وقتی با یک توده در بیضه روبه رو می شوند، نگران بیماری های جدی مثل سرطان می شوند، اما در بیشتر موارد، این کیست ها خوش خیم هستند و جای نگرانی ندارند. البته اگر کیست باعث درد یا ایجاد مشکل شود، باید درمان شود.
کیست اپیدیدیم چیست و چرا در مردان ایجاد می شود؟
کیست اپیدیدیم یک توده نرم و معمولا بدون درد است که در قسمت پشت بیضه ها و در بخشی به نام اپیدیدیم به وجود می آید. اپیدیدیم یک مجرای باریک و پیچ خورده است که وظیفه نگهداری و انتقال اسپرم ها را بر عهده دارد. زمانی که مایع یا اسپرم در این بخش جمع شود و راه خروج نداشته باشد، ممکن است به مرور باعث تشکیل یک کیست کوچک شود. داخل این کیست معمولا مایع شفاف قرار دارد و در بیشتر موارد مشکلی ایجاد نمی کند و سرطانی نیست. علت دقیق شکل گیری این کیست همیشه مشخص نیست، اما عوامل مختلفی می توانند در به وجود آمدن آن نقش داشته باشند. مهم ترین دلایل عبارتند از:
- بسته شدن مسیر خروج اسپرم که باعث تجمع مایع در اپیدیدیم می شود.
- ضربه یا آسیب به بیضه که می تواند باعث اختلال در عملکرد اپیدیدیم شود.
- عفونت های قبلی دستگاه تناسلی که ممکن است باعث التهاب و بسته شدن مسیرها شوند.
- التهاب اپیدیدیم (اپیدیدیمیت) که باعث تورم و اختلال در تخلیه طبیعی مایعات می شود.
علائم و نشانه های کیست اپیدیدیم در مردان
علائم و نشانه های کیست اپیدیدیم در مردان معمولا خفیف هستند و خیلی از افراد حتی متوجه آن نمی شوند. اما وقتی این کیست بزرگ تر شود یا روی اطراف فشار بیاورد، می تواند نشانه هایی به وجود بیاورد که باید به آن ها توجه کرد. این نشانه ها ممکن است به آرامی ظاهر شوند و همیشه با درد همراه نیستند. در ادامه، مهم ترین علائم این کیست را بررسی می کنیم:
- وجود یک توده نرم و بدون درد در بیضه: معمولا اولین چیزی که فرد متوجه آن می شود، یک برجستگی یا توده کوچک و نرم در پشت یا بالای بیضه است. این توده معمولا درد ندارد و با دست زدن می توان آن را حس کرد.
- احساس سنگینی در بیضه: اگر کیست بزرگ شود، ممکن است فرد حس کند که بیضه اش سنگین تر از حالت عادی شده یا کشاله رانش کمی تحت فشار است.
- احساس ناراحتی یا درد خفیف: در برخی موارد، مخصوصا وقتی فرد زیاد بایستد یا فعالیت بدنی زیادی انجام دهد، ممکن است بیضه کمی درد بگیرد یا حالت ناراحتی ایجاد شود.
- ورم در کیسه بیضه (اسکروتوم): اگر کیست بزرگ تر شود، ممکن است باعث شود کیسه بیضه کمی ورم کند یا اندازه اش از حالت طبیعی بیشتر شود.
- احساس فشار یا پر بودن در بیضه: بعضی افراد ممکن است حس کنند که داخل بیضه چیزی جمع شده یا بیضه شان پر شده و فضای بیشتری گرفته است.
درمان کیست اپیدیدیم بدون جراحی امکان پذیر است؟
در بسیاری از موارد درمان کیست اپیدیدیم بدون نیاز به جراحی امکان پذیر است، مخصوصا زمانی که کیست کوچک باشد و هیچ علائمی مانند درد، فشار یا ناراحتی ایجاد نکند. اگر کیست فقط در زمان معاینه یا سونوگرافی کشف شود و مشکلی برای فرد ایجاد نکند، معمولا نیاز به درمان خاصی ندارد و فقط با معاینه های دوره ای، وضعیت آن بررسی می شود. پزشک ممکن است توصیه کند فرد مراقب تغییر اندازه یا بروز علائم جدید باشد، اما تا زمانی که مشکلی نباشد، نیازی به جراحی یا دارو نیست. در برخی موارد خاص، داروهای ضدالتهاب یا مسکن می توانند برای کاهش ناراحتی یا تورم خفیف تجویز شوند، اما این روش ها فقط نشانه ها را کنترل می کنند و باعث از بین رفتن کیست نمی شوند
چه زمانی درمان جراحی برای کیست اپیدیدیم لازم می شود؟
اگر کیست اپیدیدیم باعث بروز علائم ناراحت کننده شود، مثلا فرد احساس درد کند، فشار در بیضه یا کشاله ران داشته باشد، کیسه بیضه متورم یا سنگین شود یا کیست آن قدر بزرگ شود که ظاهر بیضه را تغییر دهد، پزشک ممکن است جراحی را پیشنهاد کند. همچنین اگر کیست باعث نگرانی بیمار شده یا از نظر ظاهری آزاردهنده باشد، جراحی می تواند گزینه مناسبی باشد. در موارد نادر، اگر احتمال مشکلات دیگر وجود داشته باشد که در ظاهر مشابه کیست هستند، پزشک ممکن است برای اطمینان از تشخیص درست، جراحی را پیشنهاد کند. این عمل معمولا ساده است و با بی حسی موضعی یا بیهوشی انجام می شود. در طول جراحی، کیست به طور کامل از اپیدیدیم جدا شده و خارج می شود.
مراجعه به پزشک برای درمان کیست اپیدیدیم در مردان
اگر در بیضه خود توده ای احساس می کنید یا دچار ناراحتی، سنگینی یا درد خفیف در ناحیه بیضه شده اید، بهتر است این علائم را جدی بگیرید و برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید. کیست اپیدیدیم معمولا بی خطر است، اما گاهی ممکن است بزرگ تر شود یا باعث اذیت و نگرانی شود. در این مواقع، مراجعه به یک پزشک متخصص می تواند کمک زیادی برای تشخیص دقیق و انتخاب روش مناسب درمانی باشد. دکتر سید حمیدرضا آرزه گر، متخصص بیماری های کلیه و مجاری ادراری و تناسلی، با تجربه زیاد و استفاده از تجهیزات دقیق، می توانند وضعیت کیست را به خوبی بررسی کنند و مشخص کنند که آیا نیاز به جراحی وجود دارد یا فقط باید تحت نظر باشد. برای مشاوره و تعیین وقت ویزیت، می توانید از طریق راه های ارتباطی موجود در سایت دکتر آرزه گر اقدام کنید و از راهکارهای تخصصی ایشان استفاده کنید.
