بزرگ شدن پروستات یکی از مشکلات رایج بین مردان است که معمولا با بالا رفتن سن بیشتر دیده می شود و می تواند باعث علائمی مثل زیاد شدن دفعات ادرار، احساس تخلیه نشدن کامل مثانه و ایجاد ناراحتی در زندگی روزمره شود. اما این مشکل فقط به سن مربوط نیست و هورمون ها در آن نقش مهمی دارند. تغییر مقدار بعضی هورمون ها در بدن مردان، مخصوصا هورمون تستوسترون و تبدیل آن به هورمون دی هیدروتستوسترون می تواند باعث رشد و بزرگ شدن پروستات شود. به همین دلیل تغییرات هورمونی می توانند یکی از دلایل اصلی بروز این بیماری باشند.
تاثیر هورمون تستوسترون در بزرگ شدن پروستات
هورمون تستوسترون یکی از مهم ترین هورمون ها در بدن مردان است و نقش بسیار حیاتی در سلامت و عملکرد پروستات دارد، زیرا پروستات به این هورمون حساس است و فعالیت طبیعی خود را تا حد زیادی مدیون آن است. وقتی سطح تستوسترون در بدن مناسب باشد، سلول های پروستات به شکل طبیعی رشد می کنند و مایع پروستات که نقش مهمی در سالم نگه داشتن اسپرم و باروری مردان دارد، به درستی تولید می شود. اما اگر سطح تستوسترون تغییر کند یا بیش از حد به نوع فعال تر خود یعنی دی هیدروتستوسترون (DHT) تبدیل شود، این می تواند باعث رشد بیش از حد سلول های پروستات شود و به بزرگ شدن غده منجر شود. بزرگ شدن پروستات معمولا در مردان میانسال و سالمند بیشتر دیده می شود و ممکن است مشکلاتی مثل تکرر ادرار، سختی شروع ادرار یا احساس ناقص خالی شدن مثانه ایجاد کند که زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار می دهد. علاوه بر این، تغییرات هورمونی با افزایش سن باعث می شود تعادل بین تستوسترون و هورمون های زنانه مثل استروژن به هم بخورد و این موضوع هم می تواند روی رشد غیرطبیعی پروستات اثر بگذارد.
نقش هورمون دی هیدروتستوسترون (DHT) در رشد و تغییرات پروستات
هورمون دی هیدروتستوسترون یا DHT یک نوع هورمون قوی تر از تستوسترون است که نقش بسیار مهمی در رشد و تغییرات پروستات دارد، زیرا پروستات به این هورمون حساس است و فعالیت طبیعی خود را تا حد زیادی مدیون آن است. وقتی سطح DHT در بدن متعادل باشد، سلول های پروستات به شکل طبیعی رشد می کنند و عملکرد غده به خوبی انجام می شود، از جمله تولید مایعی که نقش مهمی در سالم نگه داشتن اسپرم و باروری مردان دارد. اما اگر سطح DHT بیش از حد بالا برود، این هورمون باعث رشد بیش از حد سلول های پروستات می شود و در نتیجه پروستات بزرگ تر می شود. بزرگ شدن پروستات معمولا در مردان میانسال و سالمند بیشتر دیده می شود و ممکن است مشکلاتی مانند تکرر ادرار، جریان ضعیف ادرار یا احساس ناقص خالی شدن مثانه ایجاد کند که کیفیت زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار می دهد.
ارتباط تغییرات هورمونی با افزایش سن و بزرگی پروستات
با گذر زمان و افزایش سن، تعادل هورمون ها در بدن مردان به آرامی تغییر می کند و این تغییرات نقش مهمی در رشد و بزرگ شدن پروستات دارند. معمولا سطح هورمون تستوسترون با افزایش سن کم می شود، اما همزمان سطح هورمون فعال تر آن یعنی دی هیدروتستوسترون ممکن است ثابت بماند یا حتی کمی بیشتر شود و همین اختلاف باعث می شود سلول های پروستات بیش از حد رشد کنند و غده بزرگ تر شود. علاوه بر این، هورمون های زنانه مانند استروژن در بدن مردان ممکن است نسبت به گذشته بیشتر شوند و این تغییرات هورمونی نیز می تواند به رشد غیرطبیعی پروستات کمک کند. نتیجه این تغییرات هورمونی، بزرگ شدن پروستات است که اغلب در مردان میانسال و سالمند دیده می شود و ممکن است مشکلاتی مانند تکرر ادرار، سختی شروع جریان ادرار، جریان ضعیف ادرار یا احساس ناقص خالی شدن مثانه ایجاد کند.
درمان های مرتبط با تعادل هورمونی در مشکلات پروستات
برای درمان مشکلات پروستات و کنترل بزرگ شدن آن، حفظ تعادل هورمونی نقش بسیار مهمی دارد و روش های مختلفی برای این کار وجود دارد که می تواند سلامت پروستات را تقویت کند:
- داروهای تنظیم هورمون: پزشک ممکن است داروهایی برای کاهش سطح دی هیدروتستوسترون (DHT) یا تنظیم تستوسترون تجویز کند تا رشد بیش از حد سلول های پروستات کم شود و اندازه غده کنترل شود.
- تغییرات مثبت زندگی: فعالیت بدنی منظم، رعایت رژیم غذایی سالم با کاهش چربی های اشباع و افزایش مصرف میوه و سبزیجات، کنترل وزن و کاهش استرس می تواند به تعادل هورمون ها کمک کرده و فشار روی پروستات را کم کند.
- مکمل ها و درمان های کمکی: در بعضی موارد، مکمل های طبیعی یا درمان های کمکی برای تقویت تعادل هورمونی تجویز می شوند که می توانند اثر مثبت روی سلامت پروستات داشته باشند.
- روش های پزشکی پیشرفته: اگر مشکلات هورمونی شدید باشد یا دارو به تنهایی کافی نباشد، پزشک ممکن است روش هایی مانند جراحی کم تهاجمی، لیزر یا سایر تکنیک های پزشکی برای کاهش اندازه پروستات و بهبود جریان ادرار پیشنهاد دهد.
- پایش و کنترل منظم: بررسی دوره ای سطح هورمون ها و عملکرد پروستات توسط پزشک باعث می شود تغییرات به موقع شناسایی و درمان مناسب اعمال شود.
مراجعه به پزشک برای بررسی نقش هورمون ها در بزرگ شدن پروستات
اگر متوجه شدید که دچار علائمی مثل تکرر ادرار، جریان ضعیف ادرار، حس ناقص خالی شدن مثانه یا ناراحتی در ناحیه لگن شده اید یا نگرانی دارید که بزرگ شدن پروستات ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی باشد، بهترین اقدام این است که به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. دکتر سید حمیدرضا آرزه گر، متخصص اورولوژی و جراحی کلیه و مجاری ادراری، با سال ها تجربه در تشخیص و درمان مشکلات پروستات و بررسی تغییرات هورمونی مرتبط با رشد این غده، می توانند وضعیت شما را دقیق ارزیابی کنند. ایشان با انجام معاینات دقیق، آزمایش های هورمونی و بررسی عملکرد پروستات، علت اصلی بزرگ شدن غده و اثر هورمون ها را شناسایی می کنند و مناسب ترین روش درمانی را بر اساس شرایط شما پیشنهاد می دهند. برای گرفتن وقت یا مشاوره، می توانید از طریق راه های ارتباطی موجود در سایت دکتر آرزه گر اقدام کنید و از راهکارهای تخصصی ایشان استفاده کنید.
