علت بی اختیاری ادرار چیست؟
بی اختیاری ادرار مشکلی است که می تواند بسیاری از افراد را به ویژه در سنین بالاتر تحت تأثیر قرار دهد. این مشکل نه تنها از نظر فیزیکی بلکه از نظر روانی نیز بر فرد تأثیر می گذارد. نشت ادرار از لباس می تواند دلهره آور و مضطرب کننده باشد و ممکن است منجر به محدودیت فعالیت های اجتماعی و افسردگی شود. در این مقاله، به بررسی بی اختیاری ادرار، انواع آن، علل و روش های درمان می پردازیم.
بی اختیاری ادرار چیست؟
بی اختیاری ادرار به نشت غیرقابل کنترل ادرار از مثانه اطلاق می شود. سیستم ادراری شامل کلیه ها، مثانه، حالب و پیشابراه است. ادرار با تصفیه خون در کلیه ها تشکیل می شود و سپس از طریق حالب به مثانه وارد می شود. مثانه ادرار را ذخیره می کند و هنگامی که پر می شود، اسفنکتر انتهایی آن باز شده و ادرار از طریق پیشابراه از بدن خارج می شود. هرگونه اختلال در این سیستم می تواند منجر به بی اختیاری ادرار شود. اگرچه احتمال بی اختیاری ادرار با افزایش سن بیشتر می شود، اما این مشکل بخشی از روند طبیعی سالمندی محسوب نمی شود و روش های درمانی متعددی برای آن وجود دارد.
انواع بی اختیاری ادرار
بی اختیاری ادرار انواع مختلفی دارد که شناخت آن ها می تواند به انتخاب روش درمانی مناسب کمک کند. در اینجا به بررسی مهم ترین و شایع ترین انواع بی اختیاری ادرار می پردازیم.
بی اختیاری ادرار استرسی
این نوع بی اختیاری اغلب پس از زایمان های متعدد در زنان و جراحی پروستات در مردان مشاهده می شود. به دنبال ضعیف شدن عضلات کف لگن، ممکن است مقداری از ادرار هنگام فعالیت هایی مانند عطسه، سرفه، خندیدن، دویدن و بلند کردن اجسام سنگین از مثانه به بیرون نشت کند.
بی اختیاری ادرار اضطراری
این نوع بی اختیاری به صورت احساس فوریت ناگهانی در دفع ادرار رخ می دهد و ممکن است زمان کافی برای رسیدن به توالت را فراهم نکند. بی اختیاری ادرار اضطراری اغلب به دنبال سندروم مثانه تحریک پذیر یا مثانه بیش فعال رخ می دهد.
بی اختیاری ادرار سرریزی
این نوع بی اختیاری به دلیل عدم تخلیه کامل مثانه پس از ادرار رخ می دهد. بیماری های مزمن مانند مولتیپل اسکلروز، دیابت، سکته مغزی و بزرگی پروستات در مردان از جمله علل شایع این نوع بی اختیاری هستند.
بی اختیاری ادرار ترکیبی
این نوع بی اختیاری به ترکیبی از چند علت به طور همزمان رخ می دهد. به عنوان مثال، اگر فردی همزمان از بی اختیاری استرسی و سندروم مثانه بیش فعال رنج ببرد، به بی اختیاری ترکیبی مبتلا است.
علائم بی اختیاری ادرار
علائم بی اختیاری ادرار بسته به نوع آن متفاوت است. این علائم گاهی موقت و گذرا هستند و با برطرف شدن علت زمینه ای، رفع می شوند. به عنوان مثال، عفونت ادراری یا واژینال می تواند با بی اختیاری گذرا همراه باشد. سوزش ادرار در آقایان همراه با بی اختیاری ادرار می تواند نشانه عفونت ادراری باشد که با درمان آنتی بیوتیکی مناسب، بی اختیاری نیز برطرف می شود. مهم ترین علائم بی اختیاری ادرار عبارتند از:
- بی اختیاری ادرار استرسی: نشت ادرار با فعالیت های فیزیکی مرتبط است.
- بی اختیاری ادرار اضطراری: احساس نیاز شدید و ناگهانی به تخلیه مثانه که قابل کنترل نیست و با نشت ادرار همراه است.
- بی اختیاری ادرار سرریزی: نشت مکرر و تدریجی ادرار در طول روز.
علل بی اختیاری ادرار
علل بی اختیاری ادرار در افراد مختلف دلایل متفاوتی دارد که در این بخش به آن ها می پردازیم.
علل بی اختیاری ادرار در مردان جوان
بی اختیاری ادرار در مردان جوان کمتر رخ می دهد اما ممکن است به دلایل مختلفی از جمله عفونت ادراری، التهاب مثانه، عفونت کلیه، یبوست شدید، تومورهای مجاری ادراری، سنگ ادراری، تومور مغزی، مولتیپل اسکلروز، مصرف سیگار و الکل و اضافه وزن شدید بروز کند.
روش های تشخیص بی اختیاری ادرار
اولین قدم در تشخیص بی اختیاری ادرار، تعیین نوع آن است. از جمله روش های تشخیصی بی اختیاری ادرار می توان به آزمایش ادرار، بررسی عادات تخلیه مثانه، بررسی میزان ادرار باقی مانده در مثانه پس از تخلیه و تست های یورودینامیک اشاره کرد.
درمان بی اختیاری ادرار
درمان بی اختیاری ادرار بسته به نوع و شدت آن متفاوت است. روش های درمانی شامل تغییر سبک زندگی، مصرف دارو، استفاده از وسایل کمکی و جراحی می شود.
تغییر سبک زندگی
اولین قدم در درمان بی اختیاری ادرار، تغییر سبک زندگی است. کاهش وزن، ترک سیگار، رعایت رژیم غذایی مناسب و مصرف کافی مایعات از جمله اقدامات مؤثر در این زمینه هستند. همچنین، تقویت عضلات کف لگن با ورزش کگل، پرهیز از مصرف عوامل محرک مانند کافئین و الکل و درمان یبوست می توانند به کاهش علائم بی اختیاری ادرار کمک کنند.
داروهای بی اختیاری ادرار
داروهایی مانند آنتی کولینرژیک ها، میرابگرون و آلفابلاکرها برای درمان بی اختیاری ادرار استفاده می شوند. این داروها با شل کردن عضلات مثانه و افزایش تحمل نگهداری ادرار به کاهش علائم بی اختیاری کمک می کنند.
جراحی بی اختیاری ادرار
در صورتی که درمان های غیر جراحی مؤثر نباشند، از روش های جراحی برای درمان بی اختیاری ادرار استفاده می شود. روش های جراحی شامل تحریک الکتریکی، تزریق فیلر در پیشابراه، تزریق بوتاکس و تحریک اعصاب ساکرال است.
پیشگیری و مدیریت بی اختیاری ادرار
برای مدیریت بی اختیاری ادرار و پیشگیری از آن، می توان از روش های زیر استفاده کرد:
- مصرف مناسب خوراکی ها: مصرف خوراکی هایی مانند موز، سیب، انگور، نارگیل، توت فرنگی، بروکلی، خیار، هویج و کاهو می تواند به کاهش نشت ادرار کمک کند.
- رعایت بهداشت: از شستشوی مکرر ناحیه ادراری تناسلی پرهیز کنید و از کرم های محافظ برای جلوگیری از تماس مستقیم ادرار با پوست بدن استفاده کنید.
- روشن نگه داشتن چراغ در شب: اگر بی اختیاری ادرار در شب ها نیز ادامه دارد، حتماً یک چراغ با نور کم روشن بماند تا مانع از لغزش و آسیب به بدن در هنگام خواب آلودگی شود.
بهترین دکتر درمان بی اختیاری ادرار
هرگونه تعلل در مراجعه به پزشک می تواند پروسه درمان بی اختیاری ادرار شما را دشوار تر کند. قطعا داشتن یک پزشک و جراح با تجربه در زمینه عمل های مخصوص مردان خیال شما را بابت کیفیت عمل و همچنین نتیجه آن راحت کند. شما برای مشاوره در زمینه درمان بی اختیاری ادرار در مردان می توانید به دکتر سید حمیدرضا آرزه گر متخصص اورولوژی و جراح و متخصص کلیه مراجعه کنید. ایشان با بهره گرفتن از جدیدترین متدهای روز دنیا به درمان متقاضیان خود می پردازند. در صورت داشتن هرگونه سوال در ارتباط با مشکلات مربوط به درمان بی اختیاری ادرار در مردان می توانید از ایشان مشاوره بخواهید و مطمئن شوید که کاندید مناسبی برای انجام روش های درمانی مختلف هستید یا خیر.
