مثانه عصبی یا نورولوژیک چیست؟
زمانی که افراد آماده برای ادرار کردن هستند انقباض و رها شدن ماهیچه ها اتفاق می افتد. برای انجام این فرایند مغز به مثانه دستور صادر می کند اما گاهی اوقات پیش می آید که مغز پیام ادرار کردن را به مثانه ارسال نمی کند که به این وضعیت مثانه عصبی یا نورولوژیک می گویند. عدم تخلیه کامل مثانه اصلی ترین نشانه مثانه عصبی یا نورولوژیک است که عوامل زیادی در ایجاد آن دخیل هستند از جمله: نقص مادرزادی، بیماری آلزایمر، فلج مغزی، پارکینسون و….را می توان نام برد. در این مقاله قصد داریم درباره مثانه عصبی یا نورولوژیک صحبت کنیم پس در ادامه ما را همراهی کنید.
منظور از مثانه عصبی یا نورولوژیک چیست؟
مثانه عصبی یکی از بیماری های شایع مجاری ادراری است که سبب اختلال در تخلیه ادرار می شود. در مثانه عصب های گوناگونی دور هم جمع شده اند که کار کنترل عضلات مجاری ادراری را انجام می دهند. این عضلات همان عضلات اسفنکتر هستند که در اطراف مجاری ادراری حلقه ای محکم جهت عدم خروج ادرار تشکیل می دهند تا زمانی که فرد با اراده خود آن را رها کند، ولی بعضی اوقات شرایطی پیش می آید که مغز این فرمان را به مثانه ارسال نمی کند و فرد دچار اختلال در تخلیه ادرار می شود که مثانه عصبی نام دارد. مثانه عصبی ممکن است سبب آسیب های شدید و جبران ناپذیر کلیوی و تخریب دیواره های مثانه شود؛ از همین رو لازم است به محض مشاهده علائم مربوطه به پزشک متخصص مراجعه کنید.
انواع مثانه نورولوژیک
در مثانه عصبی یا نورولوژیک دو نوع اختلال در عملکرد وجود دارد که به شرح زیر است:
• مثانه بیش فعال: در این حالت افراد کنترل کمتری روی ادرار خود دارند یا اصلا کنترل ندارند؛ به گونه ای که باعث می شود احساس نیاز مکرر یا ناگهانی به ادرار داشته باشند.
• مثانه کم کار: این شرایط زمانی رخ می دهد که عضلات مثانه توانایی خود برای نگهداشتن ادرار را از دست بدهند.
افرادی که مبتلا به مثانه عصبی هستند، اعصاب و ماهیچه ها به درستی کار نمی کند؛ به خاطر همین مثانه کار تخلیه و پر شدن را به خوبی انجام نمی دهد. اگر عضلات مثانه بیش از حد فعال شود افراد قبل از اینکه مثانه پر از ادرار باشد احساس ادرار می کنند. برخی مواقع نیز عضلات بیش از حد سست شده و ادرار قبل از رفتن به توالت نشت می کند و سبب بی اختیاری ادرار می شود.
علل ایجاد مثانه نورولوژیک
به وضعیتی که اعصاب و عضلات در مسیر بین مثانه و مغز با اختلال روبرو می شوند، مثانه نورولوژیک گفته می شود. از جمله عللی که می توانند سبب ایجاد مثانه نورولوژیک شوند عبارت اند از:
• بیماری آلزایمر
• تومورهای مغز و نخاع
• اسکلروز چندگانه
• بیماری پارکینسون
• آسیب به نخاع
• نقص مادرزادی
• سکته های مغزی
• بیماری دیابت
• مصرف بیش از حد الکل
• آسیب عصبی نخاعی
• دیسک کمر
• بیماری ام اس
علائم مثانه عصبی
علائم مثانه عصبی در هر فرد متفاوت بوده و به نوع آسیب عصبی هر فرد بستگی دارد. یکی از علائم مهم مثانه عصبی عدم توانایی در کنترل ادرار است که حتی می تواند سبب افزایش ادرار شود. مثانه نورولوژیک شامل علائم دیگری است که از جمله آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• قطره قطره شدن جریان خون
• ناتوانی در تخلیه کامل مثانه
• احساس درد و فشار هنگام ادرار کردن
• عدم کنترل مثانه
• افزایش یافتن عفونت های مجاری ادراری
• چکه کردن ادرار
• عدم تشخیص پر بودن مثانه
مثانه نورولوژیک چه عوارضی دارد؟
از آنجایی که مثانه نورولوژیک سبب از دست رفتن احساس ادرار می شود، مثانه می تواند بیش از حد ظرفیت شده و نشت کند. اما این امکان نیز وجود دارد که مثانه به طور کامل تخلیه نشود به این حالت احتباس ادرار گفته می شود. احتباس ادرار خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می دهد؛ زیرا اگر ادرار برای مدت طولانی در مثانه یا کلیه ها باقی بماند، عفونت ایجاد می شود. عفونت های مکرر مجاری ادراری و کلیه ها در طول زمان آسیب زاست که سرانجام می تواند منجر به نارسایی کلیه شود. تشکیل سنگ کلیه یکی دیگر از عوارض ابتلا به مثانه نورولوژیک است.
مثانه عصبی یا نورولوژیک چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک بعد از معاینه بیمار، سابقه پزشکی او را بررسی می کند؛ سپس آزمایش های گوناگون را برای تشخیص اینکه مبتلا به مثانه نورولوژیک هستید یا خیر پیشنهاد می کند. این آزمایش ها ممکن است موارد زیر باشند:
• کشت ادرار: عفونت ادراری بیشتر مواقع سبب مثانه عصبی یا نورولوژیک می شود؛ از همین رو نمونه ای از ادرار برای آزمایش فرستاده می شود تا تشخیص داده شود.
• سیستوسکوپی: در افرادی که علائم ادراری مثل تکرر ادرار و سوزش زیادی وجود دارد، سیستوسکوپی انجام می شود تا وجود بیماری های بدخیم مثانه همچون مثانه نورولوژیک شناسایی شود.
• تست نوار مثانه: از این روش برای تعیین نوع مثانه عصبی استفاده می شود.
• الکترومیوگرافی جهت تست تون و هماهنگی عضلات مثانه
• تصویربرداری از ستون فقرات و مغز
• تصویربرداری از کلیه و مثانه
درمان مثانه عصبی
مثانه عصبی یک بیماری جدی است، اما اگر به دقت مراقبت شود و از بهترین روش های درمانی استفاده شود احتمال بهبود بیماری افزایش پیدا می کند. پزشک متخصص راه های درمانی زیر را برای درمان مثانه عصبی پیشنهاد می کند:
تغییر شیوه زندگی
کاهش مصرف چای، قهوه، سیگار و مشروبات الکلی، کاهش وزن و افزایش مصرف سبزیجات و مصرف مواد ملین دار برای رفع یبوست.
درمان دارویی
اگر بیماری خفیف باشد مصرف داروهایی که سبب افزایش قدرت انقباض و یا کاهش قدرت آن می شود، می تواند کمک زیادی کند.
درمان های کم تهاجمی
قرار دادن سوند در مثانه یا آموزش به بیماران برای تعبیه آن در منزل توسط خود افراد.
تزریق بوتاکس داخل مثانه
در صورتی که درمان دارویی به درمان مثانه عصبی پاسخ ندهد، تزریق بوتاکس داخل مثانه انجام می شود.
جراحی
چنانچه هیچکدام از روش های درمانی پاسخگو نباشد پزشک از طریق جراحی و ایجاد برش روی اسفنکتر مثانه می تواند اقدام به درمان مثانه نورولوژیک کند.
مراجعه به پزشک
در مطالب بالا هر آنچه که می توانست به شناخت مثانه عصبی یا نورولوژیک کمک کند را بیان کردیم؛ همچنین علائم، علل و عوارض این بیماری را نیز توصیح دادیم. در صورت مشاهده هر گونه علائم به پزشک متخصص ومجرب مراجعه کنید. دکتر حمیدرضا آرزه گر جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری در زمینه درمان بیماری های مربوط به مجاری ادراری خصوصا مثانه عصبی ۱۱ سال سابقه فعالیت دارد؛ از همین رو می توانند در درمان این بیماری به شما کمک کنند. برای دریافت نوبت ویزیت حضوری کافیست با شماره تماس های درج شده در سایت تماس بگیرید.
