مهم ترین علل شب ادراری در کودکان
به بی اختیاری ادرار به هنگام خوابیدن در شب، شب ادراری گفته می شود که اصطلاح پزشکی آن انورزیس نام دارد. بی اختیاری ادرار در نوزادان و کودکان زیر 4 سال امری طبیعی است. ولی کودکانی که بالای 4 سال دارند و در این سن می توانند کنترل مثانه خود را داشته باشند، شب ادراری نوعی مشکل تلقی می شود. دلایل مختلفی باعث بروز مشکل شب ادراری در کودکان می شوند که با بررسی این دلایل، روش درمانی مناسبی در نظر گرفته خواهد شد. در این مقاله قصد داریم به بررسی مهم ترین علل شب ادراری در کودکان بپردازیم. برای آشنایی بیشتر در این زمینه، تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
انواع شب ادراری در کودکان
در حالت کلی، دو نوع شب ادراری در کودکان وجود دارد. هر یک از انواع شب ادراری با توجه به علل آن، باید تحت روش درمانی مناسبی قرار بگیرند. در ادامه به بررسی انواع شب ادراری در کودکان می پردازیم.
- شب ادراری نوع اولیه
به حالتی که کودک از همان آغاز دوران کودکی به عارضه شب ادراری مبتلا باشد، شب ادراری نوع اولیه در کودکان گفته می شود. به طور معمول، شب ادراری نوع اولیه ناشی از نارس بودن کودک یا به بلوغ نرسیدن دستگاه عصبی کودک می شود. به طوری که کودک قادر به تشخیص پر بودن مثانه خود در هنگام خواب نمی شود. به همین دلیل برای رفتن به توالت از خواب بیدار نمی شود.
- شب ادراری نوع ثانویه
به حالتی که کودک پس از سپری کردن یک مدت زمان مشخص، به طور مجدد شروع به به شب ادراری می کند به آن حالت، شب ادراری نوع ثانویه می گویند. در این مدت زمان مشخص کودک شب ادراری نداشته باشد و دوباره با این مشکل مواجه شود. این نوع شب ادراری، در طول روز نیز اتفاق می افتد و کودک بی اختیاری ادرار در هنگام خواب دارد.
شایع ترین علائم شب ادراری در کودکان
مشخصه ترین علامت کودکان مبتلا به شب ادراری، همان بی اختیاری ادرار شبانه است. سایر علائمی که در کنار آن علائم در این گروه از کودکان مشاهده می شوند، ناشی از مشکلات روحی و عاطفی خواهند بود. از جمله شایع ترین علائم شب ادراری در کودکان عبارتند از:
بی اختیاری ادرار در طول روز
سوزش ادرار
احساس نیاز به دفع ادرار
تکرر ادرار
مشاهده لکه های خون در ادرار یا صورتی شدن رنگ ادرار
بی اختیاری مدفوع
ابتلا به یبوست
مهم ترین علل شب ادراری در کودکان
برخی از بیماری های زمینه ای احتمال ابتلا کودک به شب ادراری را افزایش می دهند. دلایل متعددی باعث شب ادراری در کودکان می شوند. این دلایل از انواع شب ادراری اولیه و ثانویه ناشی می شوند. در ادامه به مهم ترین علل شب ادراری در کودکان می پردازیم.
• توانایی نداشتن کودک برای نگه داشتن ادرار خود در تمام طول شب
• از خواب بیدار نشدن کودک به دلیل پر بودن مثانه و خالی کردن آن
• تولید ادرار در ساعت های اولیه شب در کودک
• ضعیف و ناسالم بودن دفع ادرار کودک در طول روز
• ابتلا به عفونت مجرای ادرار
• ابتلای کودک به دیابت یا همان بالا بودن میزان قند خون
• بی اختیاری ادرار ناشی از ناهنجاری های اندامی، عصبی یا عضلانی
• ابتلا به برخی بیماری های عصبی و کنترل نداشتن در ادرار
• داشتن استرس و مشکلات روحی و عاطفی
• مبتلا به آپنه یا وقفه انسدادی در خواب و ایجاد مشکلات تنفسی
• ابتلا به عفونت کرمک و ایجاد خارش در نواحی مقعد و ناحیه تناسلی
• نوشیدن مایعات به میزان زیاد
روش های آزمایشگاهی لازم برای تشخیص شب ادراری در کودکان
با مشاهده شب ادراری در کودکان، پدر و مادر بایستی کودک خود را نزد یک پزشک متخصص ببرند. پزشک در ابتدا سوالاتی پیرامون سبک زندگی کودک و سایر موارد از پدر و مادر خواهد پرسید. سپس گفت و گویی با خود کودک برای بررسی مشکلات عاطفی خواهد داشت. در ادامه برای بررسی های دقیق تر از تست های آزمایشگاهی استفاده می کند. از جمله این تست ها عبارتند از:
انجام آزمایش ادرار
تصویر برداری به روش اشعه ایکس
سونوگرافی از کلیه ها یا مثانه
تصوییر برداری به روش ام آر آی از قسمت های پایینی ستون فقرات و همچنین لگن
روش های درمان شب ادراری در کودکان
شب ادراری یکی از حساس ترین مشکلات مربوط به کودکان است. پزشک مربوطه در ابتدا با بررسی نتایج به دست آمده از تست ها و آزمایش ها، نسبت به وجود یا نبود بیماری ها و عفونت های خاص اظهار نظر می کند. در صورت ابتلای کودک به یک بیماری خاص، از روش درمانی مربوط به همان بیماری استفاده می کند و در صورت لزوم از پزشکان متخصص همان بیماری کمک می گیرد. چنانچه کودک ابتلا به هیچ بیماری جسمی خاصی نباشد، اقدام به رفع مشکلات روحی و عاطفی کودک زیر نظر یک روانپزشک کودکان خواهد کرد.
رعایت نکات ضرروری برای کودکان ابتلا به شب ادراری
کودکانی که از شب ادراری رنج می برند و خود نیز از بابت وجود این مشکل ناراحت می شوند، بایستی به نکاتی ساده و مهم توجه داشته باشند. از جمله این نکات عبارتند از:
• خودداری از مصرف میوه هایی مانند هندوانه، مرکبات و همچنین ماست و دوغ در ساعات اولیه شب
• نوشیدن مایعات کم به هنگام شب
• رفتن به توالت قبل از خوابیدن
• انجام ورزش هایی مانند دراز و نشست و بشین و پاشو به منظور تقویت عضلات مثانه و شکم
• نوشیدن آب به هنگام شب در حد رفع نیاز تشنگی
• محدود کردن نوشیدنی های کافئین دار مانند قهوه و نوشابه
• محدود کردن مصرف غذاهای آماده، فست فودها، کنسروها، شیرینی جات و فلفل
• مطرح نکردن مشکل شب ادراری کودکان در پیش دیگران به خصوص کودکان هم سن و سال خودشان
• فراهم کردن محیطی آرام برای کاهش استرس و اضطراب در کودکان
مراجعه به پزشک
در مطالب فوق به بررسی علل شب ادراری در کودکان پرداخته شد. شب ادراری در دو نوع اولیه و ثانویه ایجاد می شود و با روش هایی مانند تجویز دارو، تغییر سبک زندگی کودک و درمان علت شب ادراری می توان آن را رفع کرد. دکتر حمیدرضا آرزه گر جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری با گذراندن دوره تکمیلی اندویورولوژی از هلند، دارای ۱۱ سال فعالیت در زمینه بیماری های کلیه و مجاری ادراری، به ویژه سنگ، پروستات، ناباروری، ناتوانی جنسی، اختلالات نعوظ و زود انزالی است. شما می توانید برای کنترل و درمان شب ادراری در کودکان به بهترین شیوه درمانی و گرفتن نوبت ویزیت با شماره های درج شده در سایت تماس حاصل نمایید.
