سنگ کلیه در کودکان
بیماری داشتن سنگ کلیه یکی از شایع ترین بیماری هایی است که افراد به آن مبتلا می شوند. این بیماری در گروه های سنی متعدد به وجود می آید که کودکان و نوزادان نیز یکی از این گروه های سنی محسوب می شوند. سنگ کلیه در کودکان کم شایع تر از بزرگسالان است؛ ولی می تواند بسیار آزاردهنده و یک بیماری جدی برای کودکان باشد. با شناخت علائم سنگ کلیه در کودکان می توان از روش های درمانی موثرتری بهره مند شد. در این مقاله قصد داریم با بررسی پیرامون علائم و دلایل ایجاد سنگ کلیه در کودکان به روش های درمانی این بیماری بپردازیم. برای پاسخ به این سوال که آیا ایجاد سنگ کلیه در کودکان قابل پیشگیری است یا نه، تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
سنگ کلیه چیست؟
به توده ها و رسوبات سختی که در کلیه ها ایجاد می شوند و از جنس کریستال هستند، سنگ کلیه یا رنال کلکونوس گفته می شود. اصلی ترین محل تشکیل سنگ کلیه همان کلیه ها هستند؛ ولی در اورتر، مثانه و مجرای ادرار نیز سنگ های رسوبی ایجاد می شوند. حرکت و جا به جایی این سنگ ها در بدن کودکان می تواند دردناک و رنج آور باشد؛ ولی در صورت تشخیص به موقع و شروع یک فرآیند درمانی موثر، هیچ نگرانی در مورد تشکیل این سنگ های رسوبی در کلیه کودکان نباید داشت. به طوری که سنگ کلیه در کودکان باعث ایجاد آسیب های جدی و دائمی در بدن نمی شوند. رایج ترین انواع سنگ کلیه عبارتند از:
- کلسیم
- سیستین
- اسید اوره
- استروویت
علت ایجاد سنگ کلیه در کودکان
سبک زندگی، ابتلا به برخی از بیماری ها یا مصرف برخی از داروها می توانند دلایل ایجاد سنگ کلیه در کودکان باشند. در برخی موارد، سنگ کلیه در کودکان زیر یک سال نیز بروز پیدا می کند. در این بخش از مطلب به مهم ترین دلایل ایجاد سنگ کلیه در کودکان می پردازیم.
• عوارض جانبی ناشی از مصرف برخی از داروها
• ابتلا به بیماری دیابت
• داشتن اضافی وزن و چاقی
• استفاده از رژیم کتوژنیک برای پیشگیری از بروز تشنج در کودکان
• وجود مشکلاتی در سوخت و ساز طبیعی بدن
• بیماری های مربوط به دستگاه ادراری کودک
• بیماری نقرس
• ابتلا به بیماری های کلیوی
• کم کاری یا پرکاری تیروئید
• وجود عفونت در دستگاه ادراری
برخی از مواردی که می توانند باعث افزایش تشکیل سنگ کلیه در کودکان باشند عبارتند از:
• مصرف نمک زیاد
• ننوشیدن آب کافی
• کمبود اسیدسیتریک یا همان اسید موجود در مرکبات از جمله پرتقال در ادرار
• افزایش میزان کلسیم در ادرار
• وجود سابقه ابتلا به سنگ کلیه در میان اعضای نزدیک خانواده
علائم وجود سنگ کلیه در کودکان
سنگ کلیه در کودکان تا زمانی که حرکت نداشته باشد، هیچ نوع علامتی از خود نشان نمی دهد. با حرکت این سنگ های کوچک به طرف مجاری ادرار یا مثانه، علائم متعددی در کودکان ظاهر می شوند. بروز این علائم نسبت به اندازه سنگ ها در کودکان مختلف می تواند متفاوت باشند. از جمله شایع ترین علائم وجود سنگ کلیه در کودکان عبارتند از:
- احساس درد شدید و ناگهانی در قسمت هایی از پشت و پهلو
- داشتن حالت تهوع و استفراغ
- احساس درد در قسمت معده به ویژه در کودکان خردسال
- احساس درد در بخش کشاله ران در صورت عبور سنگ کلیه از مجاری ادراری
- دردناک و داشتن سوزش به هنگام ادرار کردن
- مشاهده خون در ادرار یا تیره شدن رنگ ادرار
- بروز تب به علت ابتلا به عفونت ادراری ناشی از وجود سنگ کلیه در کودکان
نحوه تشخیص وجود سنگ کلیه در کودکان
بروز علائم غیر عادی و احساس درد در نواحی پشت و پهلو، دلایل مهم مراجعه به پزشک هستند. پزشک ابتدا معاینات اولیه لازم از کودک را انجام می دهد. سپس بنا به تشریحاتی که اطرافیان کودک از وضعیت او ارائه می دهند، اقدام به دستور انجام برخی تست های آزمایشگاهی می کند. این تست ها وجود هر نوع مشکل غیر عادی یا بیماری را رد یا تائید می کنند. از جمله روش های تشخیص سنگ کلیه در کودکان عبارتند از:
- انجام آزمایش خون و ادرار
- انجام تست سونوگرافی یا تصویر برداری به روش امواج صوتی
- استفاده از اشعه ایکس یا سی تی اسکن از کلیه ها، شکم و دستگاه ادراری
روش های درمان سنگ کلیه در کودکان
با توجه به نتایجی که از تست های مختلف به دست می آید، نوع، اندازه و در برخی موارد علت تشکیل سنگ کلیه در کودکان مشخص می شود. پزشک متخصص با ارزیابی و بررسی این نتایج، موثرترین روش درمانی برای از بین بردن سنگ کلیه در کودک یا خردسال را در نظر می گیرد. در ادامه به معرفی روش های درمان سنگ کلیه در کودکان خواهیم پرداخت.
• استفاده از امواج صوتی برای شکستن سنگ کلیه به ابعاد کوچکتر و در نهایت دفع آن از طریق مجاری ادراری
• استفاده از روش جراحی باز برای برداشتن سنگ های کلیه بزرگتر و مقاوم در برابر سنگ شکن از طریق تزریق داروی بیهوشی و ایجاد برش
• استفاده از جراحی یورتوسکوپی برای برداشتن سنگ کلیه به وسیله ابزارها و لوله نازک مجهز به دوربین از طریق بی حسی موضعی
• مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک و نوشیدن آب فراوان برای دفع خود به خودی سنگ کلیه
آیا ایجاد سنگ کلیه در کودکان قابل پیشگیری است؟
با توجه به دلایلی که باعث تشکیل سنگ کلیه در کودکان می شوند، در بیشتر موارد می توان از تشکیل این رسوب های کریستالی شکل جلوگیری به عمل آورد. رعایت برخی نکات مهم و کلیدی توسط اطرافیان کودک و تشویق به انجام این نکات برای کودک، نتایج مطلوبی به همراه خواهد داشت. از جمله روش های پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه در کودکان عبارتند از:
• تشویق کودکان برای نوشیدن آب فراوان در طول روز
• کاهش دادن نمک مصرفی و خودداری از مصرف بیش از اندازه خوراکی های پر نمک
• قرار دادن میوه و سبزی و مرکبات در برنامه غذایی کودک
• محدود کردن مصرف گوشت قرمز، غذاهای آماده و فرآوری شده، فست فودها و نوشابه
• حفظ وزن ایده آل در کودکان
مراجعه به پزشک
در مطالب بالا به بررسی ایجاد سنگ کلیه در کودکان پرداخته شد. سنگ کلیه در کودکان به دلایل چاقی، دیابت، ابتلا به بیماری های عفونت ادراری، مصرف غذاهای پرنمک و… به وجود می آید و علائمی همچون تب، درد پهلو، حالت تهوع و سوزش ادراری به همراه دارد. دکتر حمیدرضا آرزه گر جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری با گذراندن دوره تکمیلی اندویورولوژی از هلند، دارای ۱۱ سال فعالیت در زمینه بیماری های کلیه و مجاری ادراری، به ویژه سنگ، پروستات، ناباروری، ناتوانی جنسی، اختلالات نعوظ و زود انزالی است. شما می توانید برای رفع و درمان سنگ کلیه در کودکان به بهترین شیوه درمانی و گرفتن نوبت ویزیت با شماره های درج شده در سایت تماس حاصل نمایید.